Udruženje građana ”Pridruži se”, tokom prethodnih meseci, obišlo je 21 lokaciju na kojoj se nalaze divlje deponije, u okviru 17 seoskih mesnih zajednica na teritoriji opštine Paraćin, kao i zvaničnu gradsku deponiju – nesanitarno smetlište „Buljanka“. Ovo terensko istraživanje sprovedeno je u okviru projekta „Odgovorno danas, održivo sutra: Zagovaranje usvajanja lokalnog plana upravljanja otpadom“.
Prema njihovoj oceni, stanje zatečeno na terenu može se okarakterisati kao alarmantno. Kako navode, na velikom broju lokacija dolazi do kršenja svih relevantnih propisa i normi čiji je cilj sprečavanje zagađenja životne sredine i zaštita zdravlja stanovništva od posledica nepropisnog odlaganja komunalnog otpada. Kažu da su sve divlje deponije koje su registrovali aktivne i na njima se, pored uobičajenog otpada, nalaze i kategorije koje se svrstavaju u opasan otpad iz domaćinstava. Napominju da istraživanje nije obuhvatilo sva sela, niti sve moguće lokacije, što ukazuje da je realan broj divljih deponija verovatno još veći.
U udruženju Pridruži se naročito ističu da je nesanitarna deponija „Buljanka“ potpuno nebezbedna – nije ograđena, nema kapiju, stražarsku kućicu, niti organizovanu čuvarsku službu. Sve su to osnovne i propisima predviđene mere koje bi trebalo hitno uvesti kako bi se ublažile posledice ovakvog stanja.
Sa druge strane, analizom usvojenih lokalnih propisa i pripremljenih nacrta strateških dokumenata – kao što su Odluka o komunalnoj delatnosti upravljanja komunalnim otpadom, nacrt Lokalnog plana upravljanja otpadom u opštini Paraćin za period 2024–2034. godine, kao i Studija sanacije smetlišta „Buljanka“ – može se utvrditi da su lokalne institucije preduzele određene korake u pravcu rešavanja problema upravljanja otpadom.
Iz dokumentacije dobijene na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama od javnog značaja saznali smo da je nacrt osnovnog strateškog dokumenta u ovoj oblasti – Lokalni plan upravljanja otpadom – završen još u januaru 2024. godine. Postavlja se pitanje: zašto taj nacrt do danas nije upućen na javni uvid, što je obavezno u skladu sa članom 81. Zakona o zaštiti životne sredine- kaže Aleksandra Paunović, zastupnica udruženja Pridruži se.
Napominje da više nema opravdanja za odugovlačenje, jer je situacija u oblasti upravljanja otpadom u opštini Paraćin dramatična. Kako navodi, to potvrđuju i dva požara na nesanitarnoj deponiji „Buljanka“ u proteklih godinu dana.
Potrebno je delovati odmah. Prvi korak mora biti usvajanje Lokalnog plana upravljanja otpadom za period 2025–2035. godine, istuče Paunović i naglašava da su o svim nalazima obavestili nadležne – članove Opštinskog veća, odbornike u Skupštini opštine Paraćin, kao i članove Zelenog saveta, putem pisama.
Široj javnosti analiza je dostupna na sajtu pridružise.rs, kao i na društvenim mrežama. U ovom udruženju najavljuju da će se u narednom periodu posvetiti prikupljanju potpisa podrške nicijativi za usvajanje lokalnog plana upravljanja otpadom, a organizovaće i javnu raspravu u vezi sa ovom temom, kako bi podstakli interesovanje i uključenost lokalne zajednice u rešavanje jednog od gorućih pitanja u opštini.
Projekat „Odgovorno danas, održivo sutra: Zagovaranje usvajanja lokalnog plana upravljanja otpadom“ realizuje se u okviru projekta „EU Resurs centar za civilno društvo u Srbiji“ koji Beogradska otvorena škola sprovodi u partnerstvu s organizacijama civilnog društva: Novosadska novinarska škola, ENECA, Užički centar za prava deteta, Nova planska praksa, Sigurne staze, Mladi poljoprivrednici Srbije i međunarodnim partnerom, fondacijom Fridrih Ebert (Friedrich Ebert Stiftung). Projekat je podržan od strane Evropske unije i biće realizovan u periodu od 2023. do 2026. godine.
